دعوای اثبات زوجیت
چرا دعوای اثبات زوجیت مطرح می شود؟
دعوای اثبات زوجیت زمانی مطرح می شود که زوج یا زوجه پس از نکاح دائم یا موقت (صیغه) رابطه ی زوجیت را بین خود انکار کند.
دعوای اثبات زوجیت یکی از پیامدهای عدم ثبت ازدواج دائم یا موقت است و به دلیل اینکه ازدواج زوجین به صورت قانونی و رسمی در یکی از دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده است، هر یک از طرفین ممکن است رابطه زوجیت را انکار کنند.
در دعوای اثبات زوجیت قاعده بر این است که هر کدام از طرفین (زن و شوهر) که مدعی وجود رابطه زوجیت است، باید برای اثبات ادعای خود دلیل بیاورد و هر کدام از زوجین می توانند آن را مطرح کنند.
دعوای اثبات زوجیت یکی از دعاوی خانواده است و خواهان باید دادخواست اثبات زوجیت را به دادگاه خانواده تقدیم کند.
دلایل اثبات زوجیت در عقد دائم و موقت
برای اینکه خواهان بتواند ادعای خود را در خصوص داشتن رابطه زوجیت با خوانده در دادگاه اثبات کند، باید دلایل محکمه پسندی را به دادگاه ارائه دهد و قاضی پس از بررسی دلایل خواهان در مورد وجود زوجیت، رای مقتضی را صادر می کند.
دلایل اثبات زوجیت به دو دسته تقسیم می شود:
1- دلایل عام
2- دلایل خاص
دلایل عام اثبات زوجیت
طبق ماده 1258 قانون مدنی، دلایل اثبات زوجیت عبارتند از:
1- اقرار
2- اسناد کتبی
3- شهادت شهود
4- سوگند
طبق قانون هر یک از طرفین می تواند با اثبات هر کدام از دلایلی که در ماده 1258 قانون مدنی، به آن اشاره شده است، رابطه زوجیت را اثبات کند و از مزایای آن مانند ارث بردن از همسر، مطالبه نفقه و مهریه توسط زوجه و غیره بهره مند شود.
اثبات زوجیت با اقرار
مواد 1259 الی 1283 قانون مدنی به بحث اقرار پرداخته است. در ماده 1259 قانون مدنی، «اقرار اخبار به حقی است برای غیر به ضرر خود.» تعریف شده است. مهم ترین دلیل اثبات زوجیت در حقوق ما اقرار می باشد. همچنین اقرار در دعوای اثبات زوجیت محکم ترین دلیل است.
* نکته: چنانچه صحت اقرارنامه کتبی انکار نگردد، می تواند اثبات کننده زوجیت باشد.
طبق مواد 331 و 369 قانون جدید آیین دادرسی مدنی، احکام مستند به اقرار در دادگاه قابل درخواست تجدیدنظر نیست و احکام مستند به اقرار قاطع دعوا در دادگاه در صورتی که از مصادیق احکام فرجام پذیر باشد، قابلیت فرجام خود را از دست می دهد.
همچنین اقرار به زوجیت یکی از روش های ثبت ازدواج برای آن دسته از زوج هایی است که هنگام عقد نکاح ازدواج خو را به ثبت نرساندند در این صورت ثبت ازدواج با اقرار به زوجیت امکانپذیر خواهد بود.
اثبات زوجیت با اسناد کتبی
سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دفاع یا دعوا قابل استناد و ادعا باشد؛ سند قابل استناد در دعوا باید دارای امضاء، اثر انگشت و یا مهر شخصی باشد. سند رایج ترین دلیل ادعاهای اصحاب دعوا در دعاوی و امور غیر کیفری است.
سند در صورتی می تواند دلیل اثبات زوجیت باشد که:
1- در ابتدای ازدواج سند رسمی تنظیم گردد و این سند مورد تعرض قرار نگرفته باشد، مهم ترین دلیل برای اثبات رابطه زوجیت باشد.
2- در صورتی که در ابتدای ازدواج سند عادی تنظیم شده باشد و مورد تردید و انکار قرار نگیرد، می تواند دلیل بر اثبات زوجیت باشد.
اثبات زوجیت با شهادت شهود
شهادت شهود از دلایل عام اثبات زوجیت است. طبق قانون مجازات اسلامی، «شهادت عبارت است از اخبار شخصی، غیر از طرفین دعوا به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هر امر دیگری نزد مقام قضایی»
در فقه اسلام یکی از دلایل اثبات، شهادت شهود است که به آن «بینه شرعی» می گویند. به این ترتیب اگر شاهدانی بر وجود زوجیت بین زن و مرد شهادت دهند، زوجیت اثبات می شود؛ طبق بند «د» ماده 230 آیین دادرسی مدنی جدید، شهود می توانند دو مرد یا یک مرد و دو زن باشند.
از نظر فقها کافی است که شهود نسبت به اصل وقوع ازدواج شهادت بدهند، بدون اینکه نیاز به ذکر شروط و عقد باشد.
نکته: در فقه شیعه برخلاف فقه اهل تسنن شهادت بر نکاح از شرایط صحت عقد نکاح نبوده و ممکن است که در هنگام عقد نکاح شاهدی وجود نداشته باشد و کار اثبات زوجیت را با مشکل مواجه سازد، لذا باید به سایر ادله رجوع کرد.
اثبات زوجیت با سوگند
سوگند یعنی، «شخص، خداوند متعال یا سایر مقدسات را بر عهد خود گواه می گیرد.» سوگند در میان سایر ادله ی اثبات زوجیت که به آن اشاره شد، از اعتبار کمتری برخوردار است.
سوگند به دو دسته تقسیم می شود:
1- سوگند مدعی: سوگند مدعی در دعوای اثبات زوجیت بسیار محدود است؛ زیرا طبق ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی جدید، در دعاوی مالی در صورت عدم امکان اقامه «بینه شرعی» می توان یک سوگند را به جای شاهد جایگزین کرد؛ لذا برای دعاوی غیرمالی مثل اثبات رابطه زوجیت نمی توان سوگند را جایگزین نمود.
2- سوگند منکر: سوگند در انکار رابطه زوجیت نیز معتبر است؛ زیرا قاعده کلی بر «الیمین علی من انکر» است و ماده 271 قانون آیین دادرسی مدنی نیز همین حکم را بیان می کند. در ماده 271 سوگند شرعی را برای رد دعوای اثبات رابطه زوجیت کارآمد قلمداد کرده است. همچنین در فرض ارجاع سوگند از سوی منکر به مدعی با توجه به اطلاق ماده 1326 قانون مدنی، می توان چنین حکم داد: «مدعی در این صورت قسم می خورد و زوجیت اثبات می شود.»
دلایل خاص اثبات زوجیت
دلایل خاص اثبات زوجیت عبارتند از:
1- شیاع و استفاضه
2- معاشرت و همزیستی
وکیل طلاق تضمینی موسسه حقوقی دادآرمان آماده ی پاسخگویی به سوالات شما در خصوص طلاق و دعاوی مربوط به آن مانند دادخواست الزام به تمکین زوجه، دعوای اثبات زوجیت، ترک انفاق و… است، از این رو می تونی با شماره ی بهترین وکیل طلاق تضمینی در شرق تهران تماس بگیری و مشاوره دریافت کنی.
اثبات زوجیت با شیاع و استفاضه
شیاع: شیاع به معنی بسیار شنیدن یک خبر از افراد متعدد است. در رابطه با حجیت و استدلال شیاع روایات متعددی وجود دارد و آنچه از مجموع روایات استنباط می شود این است که شیاع منجر به ظن و گمان متأخم العلم می شود.
استفاضه: استفاضه نیز مترادف با شیاع است و هر دو دارای یک معنا هستند.
استفاضه و شیاع در خصوص رضاع، عقد تکاح، وقف و بخشش، اسلام، کفر و… حجت و دلیل هستند.
رضاع، عقد نکاح، وقف و بخشش، اسلام ، کفر و…
مبنای حجیت شیاع یا استفاضه پر بودن جامعه از افراد نیک است. در شیاع باید کثرت قائلین به حدی باشد که گمان خلاف نرود. در شیاع مطلعین به اصل وجود رابطه زوجیت شهادت نمی دهند؛ چرا که اگر به اصل وجود رابطه زوجیت آگاهی داشتند که با دو شاهد نیز اثبات می شد؛ بلکه این مطلعین با آگاهی از آثار زوجیت، پی به وقوع این رابطه برده اند.
اثبات زوجیت با معاشرت و همزیستی
از دیگر دلایل خاص اثبات زوجیت، معاشرت و مساکنت زوجین زیر سقف مشترک است؛ منظور از معاشرت و مساکنت همزیستی «زن و شوهرگونه» در محل واحد است. مثلاً با یکدیگر خلوت تام داشته و سکونت طولانی مدت در زیر یک سقف داشته باشند؛ چرا که در جامعه اسلامی اصل بر شرعی بودن روابط است.
به زبان ساده تر باید گفت، هرگاه زن و مردی به گونه ای با یکدیگر معاشرت کنند که طبق عرف همه زن و شوهرها آن گونه رابطه دارند، می تواند دلیلی بر وجود رابطه زوجیت بین زن و مرد باشد.
تعارض میان اصل و ظاهر در اثبات زوجیت
سوال: در تعارض میان اصل و ظاهر کدام مقدم است؟
الف) اصل عدم: در فرض عدم و فقدان وجود دلیل، بر وجود رابطه زوجیت، اصل بر عدم وجود رابطه است.
ب) ظاهر حال: نشان از وجود رابطه زوجیت است. در جایی که ظاهر حال حاکی بر وجود رابطه زوجیت باشد، توسل به اصل عدم رابطه زوجیت ممنوع است و تمام مواردی که می تواند نوعاً برای عموم ظن و گمان به وجود رابطه زوجیت ایجاد نماید، می تواند اماره قضایی (نشانه) بر وجود رابطه زوجیت محسوب شوند و فرصت تمسک به اصل عملی را نمی یابد.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره در خصوص شرایط طلاق زوجه، با بهترین وکیل طلاق تضمینی، موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر.
مرجع رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت
رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت در صلاحیت دادگاه های خانواده می باشد. طبق ماده 4 قانون حمایت از خانواده، رسیدگی به دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد:
1- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن
2- نکاح و ازدواج دائم، موقت (صیغه) و اذن در نکاح و…
* همچنین در دعاوی و امور خانوادگی مربوط به زوجین، زوجه می تواند در دادگاه محل سکونت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوی کند؛ مگر در موردی که خواسته، مطالبه مهریه غیرمنقول (ملک) باشد.
* هرگاه زوجین دعاوی موضوع صلاحیت دادگاه خانواده را علیه یکدیگر در حوزه های قضایی متعدد مطرح کرده باشند، دادگاهی که دادخواست اول به آن داده شده است صلاحیت رسیدگی را دارد.
چنانچه دو یا چند دادخواست در یک روز تسلیم شده باشد، دادگاهی صلاحیت رسیدگی به دعوای زن را دارد که به همه ی دعاوی رسیدگی می کند.
موسسه حقوقی دادآرمان بهترین وکیل طلاق تضمینی در غرب تهران را به شما معرفی می کند تا با دریافت راهنمایی و مشاوره در خصوص دعاوی طلاق بتونی به حقوق خود در طلاق برسی.
مرجع رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت برای افراد مقیم خارج از کشور
هرگاه زن و شوهر مقیم خارج از کشور باشند، مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت به ترتیب زیر خواهد بود:
1- هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد؛ دادگاه محل سکونت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است.
2- اگر زوجین مقیم خارج از کشور باشند؛ ولی یکی از آنان در ایران سکونت موقت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه برای رسیدگی صالح است.
3- هرگاه هیچ یک از زن و شوهر در ایران سکونت نداشته باشند؛ دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت را دارد؛ مگر آنکه زوجین برای اقامه دعوا در محل دیگر توافق کنند.
4- هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمی شود؛ مگر آنکه دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذ صادر کند.
ویژگی های دعوای اثبات زوجیت
1- هزینه دعوای اثبات زوجیت: دعوای اثبات زوجیت یک دعوای «غیرمالی» است و خواهان باید هزینه دعاوی غیرمالی را به دادخواست خود الصاق نماید تا دعوای وی در مراجع ذیصلاح پذیرفته شود.
2- خواهان و خوانده دعوا: در این دعوا، سمت خواهان حسب مورد به زوج یا زوجه تعلق می گیرد و به طرفیت طرف مقابل به عنوان خوانده طرح دعوا می شود.
3- خواسته ی دعوای اثبات زوجیت: خواسته این دعوا صدور حکم مبنی بر اثبات رابطه زوجیت و ثبت این واقعه به همراه کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی می باشد.
اگر در مورد شرایط طلاق زن به دلیل نشوز زوج نیاز به راهنمایی و مشاوره با یک وکیل طلاق با تجربه داری، موسسه حقوقی دادآرمان بهترین وکیل طلاق تضمینی در شمال تهران را به شما معرفی می کند.
مجازات انکار رابطه زوجیت
هر کس با علم به وجود رابطه زوجیت در دادگاه وجود این رابطه را منکر شود و ثابت شود که این انکار بی اساس بوده؛ منکر به حبس تعزیری درجه 6 و یا جزای نقدی درجه 6 محکوم خواهد شد.
ممکن است شخصی به دلایل بی اساس با طرح شکایت مدعی زوجیت گردد. در صورت اثبات بی اساس بودن این ادعا، مدعی به مجازات حبس تعزیری درجه 6 و یا جزای نقدی درجه 6 محکوم خواهد شد.
برای اینکه از نحوه مطالبه حقوق مالی خود در طلاق مطلع بشی، با موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر و از بهترین وکیل طلاق تضمینی در تهران مشاوره دریافت کن.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند؛ از این رو موسسه حقوقی دادآرمان برای دریافت مشاوره حضوری، بهترین وکیل طلاق تضمینی در تهران را به شما معرفی می کند؛ همچنین در صورتی که وقت کافی برای مراجعه ی حضوری به دفتر وکیل طلاق را ندارید، می توانید برای دریافت مشاوره به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه ی حضوری، با وکیل آنلاین موسسه حقوقی دادآرمان اقدام کنید و بدون اتلاف وقت و هزینه از مزایای مشورت با یک وکیل آنلاین طلاق بهره مند شوید.
برای دریافت مشاوره در خصوص دعاوی خانواده، با وکیل خانواده آنلاین موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر و هر سوالی داری بپرس.
برای دریافت مشاوره آنلاین از طریق پیج اینستاگرام بهترین وکیل ایران با ما در ارتباط باشید..
بیشتر بخوانید:
بله، شهادت شهود از دلایل عام اثبات زوجیت است. اگر شاهدانی بر وجود زوجیت بین زن و مرد شهادت دهند، زوجیت اثبات می شود؛ طبق بند «د» ماده 230 آیین دادرسی مدنی جدید، شهود می توانند دو مرد یا یک مرد و دو زن باشند. از نظر فقها کافی است که شهود نسبت به اصل وقوع ازدواج شهادت بدهند، بدون اینکه نیاز به ذکر شروط و عقد باشد.
هرگاه زن و مردی به گونه ای با یکدیگر معاشرت کنند که طبق عرف همه زن و شوهرها آن گونه رابطه دارند، می تواند دلیلی بر وجود رابطه زوجیت بین زن و مرد باشد، چرا که در جامعه اسلامی اصل بر شرعی بودن روابط است.
دادگاه خانواده مرجع صالح به رسیدگی دعوای اثبات زوجیت است.
هر کس با علم به وجود رابطه زوجیت در دادگاه وجود این رابطه را منکر شود و ثابت شود که این انکار بی اساس بوده؛ منکر به حبس تعزیری درجه 6 و یا جزای نقدی درجه 6 محکوم خواهد شد.
