موانع اجرای حق حضانت
برخی موانع اجرای حق حضانت در ماده 1173 قانون مدنی ذکر شده است و در صورتی که والدین کودک یکی از شرایط ذکر شده را داشته باشند، به استناد این ماده، حضانت از وی سلب شده و به طرف دیگر واگذار می شود و اگر از هر دوی والدین سلب حضانت شود، دادگاه حضانت کودک را به جدپدری یا یکی از بستگان کودک که صلاحیت داشته باشد واگذار می کند.
حضانت چیست؟
حضانت به معنای سرپرستی و نگهداری فرزند است و حضانت دائم فرزند بر عهده پدر و مادر می باشد. طبق ماده 1168 قانون مدنی، حضانت فرزند هم حق و هم تکلیف والدین است، همچنین طبق ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی، هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگهداری او امتناع کند و در صورت امتناع یکی از ابوین حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم (دادستان) نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد نگهداری را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.
طبق ماده 40 قانون حمایت خانواده، هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد. حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادرکننده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.
همچنین ماده 54 قانون حمایت خانواده، در خصوص ضمانت اجرای حضانت فرزند چنین مقرر می دارد، هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا ممانعت از ملاقات فرزند با اشخاص ذی حق نماید، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.
یکی از نکات مهمی که در خصوص حضانت باید به آن اشاره کنیم تفاوت حضانت و ولایت است که بسیاری از افراد این دو را با هم یکی دانسته و گمان می کنند حضانت همان ولایت قهری است، در صورتی که حضانت حق و تکلیف پدر و مادر است اما ولایت حقی است که قانون تنها برای پدر و جد پدری قائل شده است.
اگر در مورد حضانت و نفقه فرزند، حق ملاقات فرزند و دستور موقت ملاقات فرزند و… نیاز به راهنمایی و مشاوره داری از طریق کانال حقوقی تلگرام با بهترین وکیل آنلاین طلاق موسسه حقوقی دادآرمان در ارتباط باشید…
حضانت فرزند پس از فوت والدین
طبق ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی، در صورت فوت یکی از والدین، حضانت با طرف دیگر است. همچنین طبق ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده، حضانت فرزندانی که پدرشان فوت کرده با مادر است، مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری (پدر و جد پدری) یا دادستان، اعطای حضانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.
اگر والدین فرزند، هر دو فوت کرده باشند، حضانت و سرپرستی او با جد پدری است البته حضانت فرزند توسط جد پدری در صورتی امکان پذیر است که او طبق قانون صلاحیت نگهداری از فرزند داشته باشد و در صورت اثبات عدم صلاحیت جد پدری به دلیل حجر، غیبت، حبس و… دادگاه برای سرپرستی فرزند قیم (قیمومیت) تعیین می کند.
همچنین در صورتی که پس از فوت والدین جد پدری در قید حیات نباشد، سرپرستی و حضانت با سایر خویشاوندان کودک بر مبنای ترتیبات ارث است.
تفاوت حضانت و قیومیت در این است که طبق قانون، حضانت فرزند و نگهداری از او حق و تکلیف والدین است، اما در قیمومیت برای اداره امور مالی و غیرمالی افراد محجوری که ولی قهری یعنی پدر و جد پدری ندارند، قیم تعیین می شود.
موسسه حقوقی دادآرمان بهترین وکیل طلاق تضمینی را برای دریافت مشاوره و راهنمایی در خصوص حضانت و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق به شما معرفی می کند.
حضانت فرزند پس از طلاق
طبق ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزند پسر و دختر پس از طلاق تا 7 سالگی با مادر و پس از آن، حضانت تا رسیدن فرزند به سن بلوغ شرعی با پدر خواهد بود و پس از آنکه فرزند به سن بلوغ شرعی که برای فرزند دختر 9 سال تمام قمری و برای فرزند پسر 15 سال تمام قمری است، رسید می تواند خودش انتخاب کند که با کدام یک از والدین زندگی کند.
در طلاق توافقی نیز زوجین خودشان در خصوص حضانت فرزند مشترک تعیین تکلیف می کنند و باید با توجه به مصلحت فرزند یکی از والدین طبق توافق حضانت فرزند پس از طلاق توافقی را بر عهده بگیرد.
براساس ماده 41 قانون حمایت خانواده، هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت او است یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود، می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم گیری نماید.در صورتی که زوجین تقاضای طلاق نمایند و تا زمانی که رای نهایی طلاق صادر شود در مورد نگهداری و حضانت فرزند توافق نداشته باشند، دادگاه تا صدور رای طلاق، حضانت موقت فرزند را به یکی از والدین واگذار می کند.
برای دریافت مشاوره در خصوص حضانت فرزند پس از طلاق توافقی با بهترین وکیل طلاق توافقی موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر.
حضانت و ملاقات فرزند پس از تغییر محل زندگی
در مورد حضانت و حق ملاقات فرزند پس از طلاق باید به این نکته اشاره کنیم که مدت و محل ملاقات فرزند براساس محل اقامت زن و مرد در هنگام طلاق با توافق خودشان یا رای دادگاه تعیین می شود و اگر یکی از والدین که حضانت را برعهده دارد محل زندگی خود را تغییر دهد یا به شهر دیگری نقل مکان کند، ملاقات فرزند در صورت تغییر محل زندگی با توافق طرف دیگر است و در صورت عدم توافق طرفین، دادگاه در این مورد تصمیم گیری می کند.
همچنین یکی از سوالاتی که در مورد حضانت و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق مطرح می شود در مورد خروج فرزند از کشور پس از طلاق است. هر کدام از پدر و مادر که حضانت کودک را بر عهده دارد نمی تواند فرزند را بدون رضایت والد دیگر که حق ملاقات با فرزند را دارد، از کشور خارج کند و یا این که فرزند را به شهر دیگری ببرد که ملاقات طرف دیگر تحت تأثیر قرار گیرد.
موانع اجرای حق حضانت فرزند
همان طور که گفته شد حضانت فرزند حق و تکلیف والدین است و هیچ کس نمی تواند حضانت فرزند را از والدین او سلب کند، مگر اینکه طبق قانون موانعی برای حضانت توسط والدین وجود داشته باشد.
مصادیق سلب حضانت والدین عبارتند از:
- اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
- شهرت به فساد اخلاقی و فحشا
- ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
- سوء استفاده از کودک یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
- عدم توانایی کافی در تأمین نیازهای مالی و عاطفی کودک
البته یکی از دلایل سلب حضانت از مادر طبق ماده 1170 قانون مدنی، ازدوج مجدد است و در صورتی که دادگاه پس از ازدواج مجدد مادر نگهداری و حضانت فرزند توسط مادر را به مصلحت کودک نداند، حضانت را به پدر و اگر پدر فوت کرده باشد به جدپدری واگذار می کند.
درباره عواقب و جرم ازدواج کودک با سرپرست می توانید با وکلای خانواده موسسه حقوقی دادآرمان در ارتباط باشید…
سلب حضانت به دلیل اعتیاد زیان آور
طبق ماده 1173 قانون مدنی، اعتیاد یکی از موانع اجرای حق حضانت والدین است، اما برای سلب حضانت از والدین به دلیل اعتیاد باید شرایطی وجود داشته باشد. سلب حضانت والدین به دلیل اعتیاد مشروط بر اثبات اعتیاد توسط پزشکی قانونی است و اینکه اعتیاد زیان آور باشد، به طوری که حضانت و نگهداری از فرزند توسط والدین به مصلحت کودک نباشد و کودک از زندگی با والدین معتاد دچار آسیب و صدمه شود.
قاضی برای اثبات اعتیاد پدر یا مادر یا هر دوی آنها، والدین را برای دادن آزمایش و دریافت گواهی به پزشکی قانونی ارجاع می دهد و در صورتی که گواهی پزشکی قانونی اعتیاد زیان آور پدر یا مادر یا هر دوی آنها را اثبات کند و زندگی کودک با پدر و مادر به مصلحت او نباشد، قاضی حضانت فرزند را به کسی که صلاحیت دارد، واگذار می کند.
در خصوص حضانت فرزند باید به این نکته اشاره کنیم که پدر و مادر تا زمانی می توانند حضانت فرزند را برعهده بگیرند که عدم صلاحیت آنها برای نگهداری از کودک اثبات نشده باشد، اما در صورتی که طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، یکی از مصادیق سلب حضانت از والدین وجود داشته باشد، مانند سلب حضانت پدر به دلیل اعتیاد، سلب حضانت به دلیل اشتهار به فساد، سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی، سلب حضانت به دلیل سوء استفاده از کودک، سلب حضانت از مادر با ازدواج مجدد و… حضانت دائمی از والدین گرفته می شود و طبق نظر دادگاه و با توجه به مصلحت کودک به یکی از افراد صلاحیت دار سپرده می شود.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی در خصوص دعاوی طلاق از جمله حضانت فرزند از بهترین وکلای موسسه حقوقی دادآرمان می تونی از طریق پیج اینستاگرام بهترین وکیل ایران با ما در ارتباط باشید…
سلب حضانت به دلیل بیماری روانی خطرناک
یکی دیگر از موانع اجرای حضانت، ابتلای والدین به جنون یا بیماری روانی است. طبق ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، اگر مادر در مدتی که حضانت فرزند به او است، مبتلا به جنون شود، حضانت فرزند از او گرفته می شود.
در صورتی که هر یک از والدین به بیماری روانی یا جنون مبتلا شود، دادگاه از او سلب حضانت می کند و حضانت فرزند را به طرف دیگر که صلاحیت دارد واگذار می کند.
سلب حضانت والدین به دلیل بیماری روانی مشروط به اثبات بیماری روانی یا جنون با تایید پزشکی قانونی است. و بیماری روانی والدین باید به گونه ای باشد که سلامتی کودک در صورت زندگی با آنها به خطر بیفتد.
قاضی والدین را برای دریافت گواهی، مبنی بر ابتلای پدر یا مادر به بیماری روانی خطرناک به پزشکی قانونی ارجاع می دهد و در صورتی که طبق نظر پزشکی قانونی پدر یا مادر به بیماری روانی خطرناک مبتلا باشد، حضانت فرزند به طرفی که صلاحیت دارد، واگذار می شود.
سلب حضانت به دلیل انحطاط اخلاقی
طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که کودک تحت حضانت اوست، سلامت جسمانی و یا ترتیب اخلاقی کودک در معرض خطر باشد، دادگاه می تواند به درخواست خویشاوندان کودک یا به تقاضای قیم و سرپرست او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت کودک مناسب بداند، بگیرد.
پدر یا مادر یا یکی از خویشاوندان کودک می توانند به دلیل انحطاط اخلاقی کسی که حضانت فرزند را بر عهده دارد، دادخواست سلب حضانت را به دادگاه خانواده تقدیم کنند و دادگاه با بررسی شواهد و مدارک در صورتی که انحطاط اخلاقی پدر یا مادر اثبات شد، حضانت را از وی گرفته و به طرفی که صلاحیت دارد واگذار می کند و اگر پدر و مادر هر دو صلاحیت نگهداری فرزند را نداشته باشند، حضانت به جد پدری یا یکی از خویشاوندان کودک که صلاحیت دارد واگذار می شود.
هر یک از مواردی که موجب سلب حضانت فرزند می شود و یا عدم تمایل فرزند به ملاقات با والدین، دلایلی برای کاهش مدت ملاقات فرزند پس از طلاق نیز هست و یکی از والدین که حضانت فرزند را برعهده دارد می تواند با ارائه دلایل و مدارک موجه کاهش مدت ملاقات فرزند با طرف دیگر را از دادگاه درخواست کند.
کلام آخر
فرزند از بدو تولد نیاز به توجه و نگهداری از سوی والدین خود دارد و پدر و مادر بهترین کسانی هستند که می توانند نیازهای مالی، عاطفی و جسمانی فرزند خود را برطرف نمایند و فرزند تنها در سایه خانواده و توجه والدین خود می تواند به رشد و شکوفایی جسمانی و روانی دست یابد، از این رو به دلیل نقش مهمی که والدین در پرورش، رشد و رفع نیازهای فرزند خود دارند، حضانت به یکی از مهمترین مسائل حقوقی تبدیل شده است و قانون گذار توجه ویژه ای به حضانت کودکان و حقوق اطفال نموده است و با تصویب قوانین حضانت به طور خاص به این موضوع پرداخته است، خصوصا حضانت فرزند پس از طلاق والدین که قانون گذار سعی کرده است با وضع قوانین حضانت با توجه به مصلحت کودک در رفع نیازهای او در شرایطی که کودک از بودن در کانون خانواده به همراه پدر و مادر خود به دلیل طلاق والدین محروم شده است کمک بسزایی نماید، از این رو موسسه حقوقی دادآرمان بهترین وکیل خانواده (وکیل طلاق تضمینی) را برای دریافت مشاوره در خصوص حضانت فرزند به شما معرفی می کند.
همچنین وکلای موسسه حقوقی دادآرمان این امکان را برای شما عزیزان فراهم کرده اند که در صورت نداشتن وقت کافی برای دریافت مشاوره حقوقی حضوری در زمینه حضانت (و دعاوی طلاق) با وکیل آنلاین از طریق فضای مجازی (واتساپ، تلگرام، اینستاگرام) با ما در ارتباط باشید و از طریق مشاوره حقوقی، سوالات خود را مطرح کرده و پاسخ آنها را دریافت کنید.
طبق قانون پس از فوت پدر حضانت فرزند با مادر خواهد بود.
طبق ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزند پس از طلاق تا 7 سالگی با مادر و پس از آن، تا رسیدن فرزند به سن بلوغ شرعی با پدر خواهد بود و پس از آنکه فرزند به سن بلوغ شرعی رسید، می تواند خودش انتخاب کند که با کدام یک از والدین زندگی کند.
پس از فوت هر یک از والدین حضانت فرزند با طرفی است که زنده است و در صورتی که والدین هر دو فوت کرده باشند حضانت با جد پدری است و اگر جد پدری نیز در قید حیات نباشد، حضانت با سایر خویشاوندان کودک بر مبنای ترتیبات ارث است.
بیماری روانی باید توسط پزشکی قانونی تایید شود و بیماری روانی به گونه ای باشد، که حضانت فرزند توسط والدین به مصلحت کودک نباشد.
