دستور موقت ملاقات فرزند
دستور موقت ملاقات فرزند در صورتی از سوی دادگاه صادر می شود که یکی از والدین که پس از طلاق، حضانت فرزند را برعهده دارد، مانع از ملاقات فرزند با طرف دیگر شود.
حضانت فرزند
حضانت به معنای سرپرستی و نگهداری فرزند است و حضانت دائم فرزند بر عهده پدر و مادر می باشد. طبق ماده 1168 قانون مدنی، حضانت فرزند هم حق و هم تکلیف والدین است، همچنین طبق ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی، هیچ یک از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگهداری او امتناع کند و در صورت امتناع یکی از والدین حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم (دادستان) نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد نگهداری را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.
طبق ماده 1171 قانون مدنی، در صورت فوت یکی از والدین، حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود و اگر پدر و مادر هر دو فوت کرده باشند، حضانت طفل با جد پدری است و در صورتی که جد پدری نیز در قید حیات نباشد، حضانت با سایر خویشاوندان کودک بر مبنای ترتیبات ارث است.
حضانت فرزند پس از طلاق
طبق ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزند پسر و دختر پس از طلاق تا 7 سالگی با مادر و پس از آن، حضانت تا رسیدن فرزند به سن بلوغ شرعی با پدر خواهد بود و پس از آنکه فرزند به سن بلوغ شرعی که برای فرزند دختر 9 سال تمام قمری و برای فرزند پسر 15 سال تمام قمری است، رسید می تواند خودش انتخاب کند که با کدام یک از والدینش زندگی کند.
در طلاق توافقی زن و مرد خودشان در مورد حضانت و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق توافقی تصمیم گیری می کنند و توافقات خود را در این خصوص به دادگاه خانواده اعلام می کنند.
در صورتی که زوجین درخواست طلاق بدهند و فرزند مشترک داشته باشند، اما برای نگهداری فرزند تا زمان صدور رای طلاق توافق نداشته باشند، قاضی حضانت موقت فرزند را به یکی از والدین واگذار می کند تا در مورد حضانت فرزند پس از طلاق و حق ملاقات با فرزند تعیین تکلیف شود.
برای ضمانت اجرای حضانت، ماده 40 قانون حمایت از خانواده، مقرر می دارد، «هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذینفع و به دستور دادگاه صادرکننده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.»
حق ملاقات با فرزند پس از طلاق
در صورتی که زن و مرد دارای فرزند مشترک باشند و بخواهند طلاق بگیرند، دادگاه با توجه به توافق زوجین و همچنین مصلحت کودک حضانت را به یکی از والدین واگذار می کند و برای طرف دیگر که حضانت فرزند را برعهده ندارد، حق ملاقات در نظر گرفته می شود و طرفی که حضانت فرزند را برعهده دارد نمی تواند مانع ملاقات فرزند شود.
طبق ماده 54 قانون حمایت خانواده اگر یکی از والدین که حضانت فرزند را برعهده دارد موجب ممانعت از ملاقات فرزند شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.
طبق ماده 29 قانون حمایت خانواده، دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند.
براساس ماده 67 آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده، اگر به تشخیص دادگاه نتوان طفل را در ایام ملاقات به تنهایی در اختیار کسی که حق ملاقات دارد قرار داد، دادگاه می تواند ترتیبی اتخاذ نماید تا چنین ملاقات هایی در ساعات محدود و تحت نظر مراکزی که دادگستری تعیین می کند صورت پذیرد، همچنین طبق ماده 68 آیین نامه، در اجرای تبصره ماده 41 قانون رئیس کل دادگستری استان موظف است در هر حوزه قضائی، محل یا محل‌هایی را با فضای متناسب با روحیات اطفال با همکاری و استفاده از امکانات و منابع انسانی سازمان بهزیستی و ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بهداشت و درمان یا سایر مراکز ذیربط با تعداد کافی مددکار اجتماعی (به ویژه زنان) و درصورت نیاز، مامور انتظامی، جهت ملاقات والدین با اطفال اختصاص دهد.
اگر یکی از والدین که حضانت فرزند را برعهده دارد ملاقات فرزند با طرف دیگر را به مصلحت کودک نداند می تواند با ارائه مدارک و دلایل موجه مانند عدم تمایل فرزند به ملاقات با والدین از دادگاه درخواست کاهش مدت ملاقات فرزند را بنماید و در صورتی که مدارک و دلایل او قابل پذیرش باشد، قاضی با توجه به مصلحت کودک مدت زمان ملاقات را کاهش می دهد.
دستور موقت فوری ملاقات فرزند
اگر یکی از والدین که پس از طلاق، حضانت فرزند به او سپرده شده است، برخلاف توافقات و یا رای دادگاه، مانع از ملاقات طرف دیگر با کودک شود، او می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده، درخواست ملاقات با فرزند را نماید و باید دستور موقت فوری ملاقات با فرزند را از دادگاه درخواست کند و دادگاه برای او حق ملاقات با فرزند را تعیین می کند، البته برای صدور رأی در این خصوص، مصلحت کودک نیز مدنظر قرار می گیرد.
مدت اعتبار دستور موقت ملاقات فرزند ۶ ماه است و پس از ارسال شکوائیه والدین معترض به عدم ملاقات با فرزند تحت حضانت طرف دیگر و صدور رای از طرف قاضی، رای ملاقات به صورت اضطراری صادر می شود. در این وضعیت قاضی پرونده با توجه به سن و سال کودک، بین ۲۴ یا ۷۲ ساعت در هفته برای ملاقات والدین خواهان ملاقات کودک تعیین می کند. پس از پایان ۶ ماه در صورتی که حضانت فرزند از سوی طرف مقابل به پایان نرسیده باشد و رای نهایی صادر نشده باشد، ممکن است برای جلوگیری از موانع ملاقات والدین با فرزند این دوره زمانی دوباره تمدید شود. جهت دریافت مشاوره با شماره تلفن وکیل خانم موسسه حقوقی دادآرمان در ارتباط باشید.
نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۶۴۲ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۲۴
سوال: با توجه به ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ که به تعیین زمان و مکان ملاقات طفل با پدر و مادر و سایر بستگان اشاره کرده است آیا عمو و عمه طفل شامل سایر بستگان می شود یا خیر؟
پاسخ: با توجه به اینکه واژه «بستگان» مندرج در ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ معادل واژه اقرباء است و این لفظ هم خانواده «قرابت» مندرج در ماده ۱۰۳۱ قانون مدنی است، منظور از سایر بستگان در ماده مذکور، بستگان سببی و نسبی موضوع ماده ۱۰۳۱ یاد شده است که با لحاظ معیارهای مندرج در ماده ۲۹ مذکور، یعنی وابستگی عاطفی و مصلحت کودک، به تشخیص دادگاه برای ایشان ترتیب، زمان و مکان ملاقات تعیین می گردد.
اگر نیاز به مشورت با یک وکیل طلاق (وکیل طلاق توافقی) داری، ولی وقت کافی برای مراجعه به دفتر وکیل نداری، با وکیل آنلاین طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر.
سلب حضانت از والدین
در خصوص حضانت دائم فرزند باید به این نکته اشاره کنیم که پدر و مادر تا زمانی می توانند حضانت دائمی فرزند را برعهده بگیرند که عدم صلاحیت آنها برای نگهداری از کودک اثبات نشده باشد، اما در صورتی که طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، یکی از مصادیق سلب حضانت والدین وجود داشته باشد، مانند سلب حضانت پدر به دلیل اعتیاد، سلب حضانت به دلیل اشتهار به فساد، سلب حضانت از پدر به دلیل بیماری روانی، سلب حضانت به دلیل سوء استفاده از کودک، سلب حضانت از مادر با ازدواج مجدد و… حضانت دائمی از والدین گرفته می شود. در صورتی که حضانت از پدر سلب شود به نگهداری از کودک به مادر سپرده می شود و در صورتی که از مادر سلب حضانت شود، حضانت به پدر یا جد پدری واگذار می شود و چنانچه پدر و مادر هر دو برای نگهداری از کودک صلاحیت نداشته باشند، حضانت طبق نظر دادگاه و با توجه به مصلحت کودک به یکی از افراد صلاحیت دار سپرده می شود. نکته ی مهمی که در در تعیین قیم برای کودک باید به آن توجه کنیم. تفاوت حضانت با قیمومیت است و باید بدانید که حضانت با قیمومیت متفاوت است.
اگر برای طرح دعوی سلب حضانت از والدین و اطلاع از موانع اجرای حق حضانت نیاز به مشورت با یک وکیل با تجربه داری، ما 10 تا از بهترین وکیل طلاق را به شما معرفی می کنیم.
خروج فرزند از کشور پس از طلاق
یکی از مهمترین مسائلی که به حق ملاقات فرزند پس از طلاق مربوط می شود در خصوص خروج فرزند از کشور پس از طلاق است. آیا یکی از والدین که حضانت فرزند را پس از طلاق برعهده دارد می تواند بدون توافق طرفی که حق ملاقات با فرزند را دارد، او را از کشور خارج کند؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، هر کدام از پدر و مادر که حضانت کودک را بر عهده دارد، نمی تواند فرزند را بدون رضایت والد دیگر که حق ملاقات با فرزند را دارد، از کشور خارج کند و یا این که فرزند را به شهر دیگری ببرد که ملاقات طرف دیگر تحت تأثیر قرار گیرد.
کلام آخر
فرزند از بدو تولد نیاز به توجه و نگهداری از سوی والدین خود دارد و پدر و مادر بهترین کسانی هستند که می توانند نیازهای مالی، عاطفی و جسمانی فرزند خود را برطرف نمایند و فرزند تنها در سایه خانواده و توجه والدین خود می تواند به رشد و شکوفایی جسمانی و روانی دست یابد، از این رو به دلیل نقش مهمی که والدین در پرورش، رشد و رفع نیازهای فرزند خود دارند، حضانت به یکی از مهمترین مسائل حقوقی تبدیل شده است و قانون گذار توجه ویژه ای به حضانت کودکان و حقوق اطفال نموده است و با تصویب قوانین حضانت به طور خاص به این موضوع پرداخته است، خصوصا حضانت فرزند پس از طلاق والدین که قانون گذار سعی کرده است با وضع قوانین حضانت با توجه به مصلحت کودک در رفع نیازهای او در شرایطی که کودک از بودن در کانون خانواده به همراه پدر و مادر خود به دلیل طلاق والدین محروم شده است کمک بسزایی نماید، از این رو موسسه حقوقی دادآرمان بهترین وکیل خانواده (وکیل طلاق تضمینی) را برای دریافت مشاوره در خصوص حضانت فرزند به شما معرفی می کند.
همچنین وکلای موسسه حقوقی دادآرمان این امکان را برای شما عزیزان فراهم کرده اند که در صورت نداشتن وقت کافی برای دریافت مشاوره حقوقی حضوری در زمینه حضانت (و دعاوی طلاق) با وکیل آنلاین از طریق فضای مجازی (واتساپ، تلگرام، اینستاگرام) با ما در ارتباط باشید و از طریق مشاوره حقوقی، سوالات خود را مطرح کرده و پاسخ آنها را دریافت کنید.
اگر یکی از والدین که پس از طلاق، حضانت فرزند به او سپرده شده است، برخلاف توافقات و یا رای دادگاه، مانع از ملاقات طرف دیگر با کودک شود، او می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده، درخواست ملاقات با فرزند را نماید و باید دستور موقت فوری ملاقات با فرزند را از دادگاه درخواست کند و دادگاه برای او حق ملاقات با فرزند را تعیین می کند
مدت اعتبار دستور موقت ملاقات فرزند ۶ ماه است و پس از ارسال شکوائیه والدین معترض به عدم ملاقات با فرزند تحت حضانت طرف دیگر و صدور رای از طرف قاضی، رای ملاقات به صورت اضطراری صادر می شود.
پس از پایان ۶ ماه در صورتی که حضانت فرزند از سوی طرف مقابل به پایان نرسیده باشد و رای نهایی صادر نشده باشد، ممکن است برای جلوگیری از موانع ملاقات والدین با فرزند این دوره زمانی دوباره تمدید شود.
طبق ماده 632 قانون مجازات اسلامی، اگر کسی از دادن طفلی که به او سپرده شده است در موقع مطالبه اشخاصی که قانوناً حق مطالبه دارند خودداری کند به مجازات از چهل و پنج روز تا سه ماه حبس یا به جزای نقدی محکوم خواهد شد.
