ثبت شرکت قراردادی تجاری است که بین افراد حقیقی و حقوقی منعقد می شود تا در چارچوب معینی از قوانین عمل نمایند . طبق ماده 195 قانون تجارت ، ثبت کلیه شرکت های مذکور در این قانون الزامی و تابع جمیع مقررات قانون ثبت شرکت ها است
همچنین براساس قانون ثبت اسناد ، ثبت شرکت نامه ها نیز اجباری است ؛ بنابراین با توجه به مواد مذکور هرگاه یکی از شرکت های تجاری مراحل مربوط به ثبت را طی ننمایند و به ثبت نرسند رسمیت نداشته و بلکه بر خلاف قانون بوده و مراجع صلاحیت دار می توانند از انجام فعالیت های آن جلوگیری نمایند .
طبق ماده 571 قانون مدنی ، شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحو مشاع (مشترک) . شرکت ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند :
1- شرکت های مدنی (حقوقی) : شرکت هایی هستند که با هدف انجام یک فعالیت مشترک بین دو یا چند نفر تشکیل می شوند و می توانند در زمینه های مختلف کسب و کار یا پیشه وری فعالیت کنند . هر یک از اعضای این شرکت ها ، در سود و زیان فعالیت شرکت به یک میزان سهیم هستند . طبق ماده 572 قانون مدنی ، شرکت های مدنی به دو دسته ی اختیاری و قهری تقسیم می شوند :
2- شرکت های تجاری : شرکت هایی هستند که برای انجام عملیات بازرگانی و مالی طی قراردادی رسمی بین دو یا چند نفر با تعیین میزان سرمایه ، میزان سودبری و تعیین حدود مسئولیت ها تأسیس می شوند .
طبق ماده 20 قانون تجارت ، شرکت های تجارتی عبارتند از :
1- شرکت سهامی
2- شرکت با مسئولیت محدود
3- شرکت تضامنی
4- شرکت مختلط غیر سهامی
5- شرکت مختلط سهامی
6- شرکت نسبی
7- شرکت تعاونی تولید و مصرف
1- ثبت شرکت به شرکت اعتبار خاصی می بخشد و موجب ایجاد تمایل بیشتری به همکاری می گردد .
2- ثبت نمودن شرکت ، خود نوعی رسیدگی است که متصدیان امر انجام می دهند تا معلوم شود ، آیا برای به وجود آوردن این شخصیت حقوقی دقت های لازمه شده و مقررات رعایت شده است یا خیر .
3- ثبت شرکت از لحاظ معامله کنندگان با شرکت در درجه ای از اهمیت است که بدون مراجعه به آن اغلب نمی توانند معامله کنند ؛ زیرا کسی که قرارداد مهمی با شرکت منعقد می کند باید بداند که سرمایه ی شرکت تا چه اندازه است و اختیار مدیران شرکت تا چه حدود بوده .
4- هر گاه شرکت به ثبت برسد ، قرارداد های بسته شده بین شرکای شرکت رسمی بوده و هیچ یک نمی توانند مانند اسناد غیر رسمی از وجود شرکت نامه و اساسنامه و سایر تصمیماتی که به ثبت می رسد اظهار بی اطلاعی نماید و یا به ایراداتی که درباره ی اسناد غیر رسمی ممکن است وارد نمود استناد نمایند .
5- از مزایای ثبت شرکت ، دریافت مجوزها و اعتبارات و امتیازاتی مانند وام از نهاد های دولتی است که در بسیاری از موارد ، تنها به شرکت ها تخصیص می یابد .
6- ثبت شرکت ، به شرکت ها امکان حضور در مناقصات و مزایدات را می دهد .
1- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی (ایرانی و خارجی) می توانند در ایران شرکت ثبت نمایند .
2- دارا بودن سوء پیشینه اشخاص ، مانعی جهت ثبت شرکت نیست فقط نمی‌ت وانند جزء هیئت مدیره ، مدیر عامل و یا بازرسین شرکت باشند .
3- اشخاص خارجی می توانند بدون شریک ایرانی به صورت مالکیت 100% در ایران شرکت ثبت نمایند .
4- چند شرکت با هم می توانند بدون وجود اشخاص حقیقی شرکت مستقلی ثبت نمایند .
شرکتی که به ثبت می رسد ، دارای مشخصاتی مانند آدرس ، نام شرکت ، نام شرکا و… می باشد که تمامی این مشخصات در اساسنامه شرکت ذکر شده است . گاهی ممکن است به دلایلی برخی از این مشخصات بعد از ثبت شرکت نیاز به تغییر داشته باشد . در این صورت برای تغییرات شرکت ها باید صورتجلسه تنظیم و ثبت کرد ؛ همچنین ممکن است برای برخی از تغییرات بیش از یک صورتجلسه لازم باشد . نحوه ی تنظیم صورتجلسه تغییرات شرکت بسته به اینکه از چه طریقی انجام بگیرد ، متفاوت است .
برای تغییرات شرکت ها باید در هیئت مدیره شرکت تصمیم گیری شود و پس از آن برای این تغییرات مجمع عمومی عادی یا مجمع عمومی فوق العاده تشکیل و با رای اکثریت تغییرات شرکت مشخص و اعمال می شود .
* تغییر اساسنامه ی شرکت
* کاهش یا افزایش سرمایه
* اضافه شدن شریک جدید یا خارج شدن شرکای قدیمی
* تمدید ، جایگزینی یا تغییر مدیر عامل ، مدیران شرکت و ترکیب اعضای هیئت مدیره
* انتخاب بازرسان جدید یا تمدید دوره ی آنها
* تغییر آدرس و نشانی پستی محل اصلی شرکت
* تغییر نوع شرکت
* تغییر حق امضا
* عوض کردن نام شرکت
* تغییر موضوع فعالیت شرکت
* انتقال و جا به جایی سهام در شرکت های سهامی خاص
* انتقال و جا به جایی سهم الشرکه در شرکت های با مسئولیت محدود
* تبدیل سهام شرکت از با نام به بی نام یا بالعکس
* ایجاد سهام ممتاز ، صدور اوراق قرضه و دیگر موارد ثبت تغییرات سهامداران
* تمدید یا افزایش مدت زمان فعالیت شرکت و اعتبار مجوز آن
* تغییر تابعیت شرکت
* تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان
* تاسیس یا انحلال شعب شرکت
* تغییر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن منتشر می شوند .
طبق ماده 200 قانون تجارت ، ثبت تغییرات زیر در شرکت ها الزامی است :
1- تغییر اساسنامه
2- تمدید مدت شرکت ، بیشتر از مدت تعیین شده
3- انحلال شرکت ، حتی در مواردی که انحلال به واسطه ی پایان مدت شرکت باشد .
4- تعیین کیفیت تفریغ حساب (پرداخت حساب)
5- تبدیل شرکا یا خروج بعضی از آنها از شرکت
6- تغییر نام شرکت
7- در هر تقسیم راجع به مورد معین ماده 58 قانون تجارت در ماده 58 قانون تجارت در ماده نهم نظامنامه قانون تجارت ، علاوه بر موارد بالا ، تغییر مدیر یا مدیران شرکت هم افزوده شده است .
تغییرات شرکت ها باید سریعاً به ثبت قانونی برسند و در اداره ثبت شرکت ها ثبت و در روزنامه رسمی آگهی شوند ؛ در غیر این صورت انجام تغییرات شرکت غیر قانونی بوده و هیچ گونه رسمیتی نداشته و مورد تایید اداره ثبت شرکت ها نمی باشد .
تغییرات شرکت به سه حالت تنظیم می گردد :
1- تغییرات شرکت ها توسط مجمع عمومی عادی
2- تغییرات شرکت ها توسط مجمع عمومی فوق العاده
3- تغییرات شرکت ها توسط هیأت مدیره
در انواع تصمیماتی که برای ثبت تغییرات شرکت ها وجود دارد ، کاربرد مجمع عمومی عادی در مقایسه با مجامع عمومی فوق العاده از اهمیت بالایی برخوردار است . این مجمع عمومی طبق اساسنامه در سال یک بار تشکیل می شود و زمان برگزاری آن حتماً باید در اساسنامه به دلیل حضور یافتن سهامداران قید شود .
1- تنظیم صورتجلسه و امضای ذیل تمام اوراق توسط شرکا
2- مراجعه به سامانه ی اداره ی ثبت شرکت ها به نشانی http://irsherkat.ssaa.ir
3- بارگذاری مدارک و درج اطلاعات خواسته شده در سامانه ی اداره ثبت شرکت ها
4- ارسال مدارک از طریق پست به اداره ثبت شرکت ها
5- مراجعه به اداره ثبت شرکت ها و پرداخت هزینه های قانونی تعیین شده جهت اخذ آگهی تغییرات
6- پرداخت هزینه روزنامه رسمی
7- صدور آگهی
همه ی شرکت ها در هنگام ثبت باید اقدام به چاپ آگهی در روزنامه کثیرالانتشار نمایند . از آن پس نیز شرکت های ثبت شده موظف هستند تا آگهی های تغییرات خود را تنها در همان روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی ثبت خود را چاپ کرده اند به ثبت برسانند .
زمانی که شرکت ها قصد دارند تا روزنامه‌ی کثیرالانتشار شرکت خود را هم تغییر دهند ؛ این فرآیند هم نیاز به چاپ در روزنامه کثیرالانتشار ثانویه دارد .
* روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران مرجع قانونی انتشار تمام آگهی های حقوقی در کشور است . ثبت آگهی تغییرات شرکت در روزنامه رسمی به منظور اطلاع رسانی عمومی فعالیت شرکت ها انجام می شود و طبق قانون ، درج چنین آگهی هایی لازمه ی ایجاد تغییرات در هر شرکتی است . در واقع ، هر گونه فعالیت تجاری شرکت ها در چهارچوب قانون باید در روزنامه رسمی آگهی شود .
* ثبت تغییرات شرکت پس از درج در روزنامه رسمی باید در روزنامه کثیرالانتشار نیز آگهی شود . طبق قانون ، شرکتها باید روزنامه کثیرالانتشاری را به عنوان مرجع انتشار عمومی آگهی های خود انتخاب کنند . تغییر این روزنامه نیز خود نیاز به آگهی مجدد خواهد داشت .
هزینه ثبت تغییرات شرکت با توجه به تعداد صورتجلسه ها ، نوع تغییرات درخواستی و نوع شرکت متفاوت است .
هزینه درج آگهی: تعرفه درج آگهی در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشار نیز براساس ابعاد کادر و تعداد کاراکتر متغیر است . در محاسبه هزینه های ثبت تغییرات شرکت گاهی این مبلغ را در نظر نمی گیرند ، در حالی که چاپ آگهی تاسیس شرکت در روزنامه طبق قانون الزامی است ؛ بنابراین کامل کردن روند ثبت قانونی تغییرات شرکت ها در ایران مستلزم در نظر گرفتن تمام این هزینه ها است .
طبق قوانین گمرکی کشور ، کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده ی آن ، اعم از شخص حقیقی و حقوقی ، می تواند اقدام به تجارت در زمینه واردات و صادرات کالا نماید . این تجارت برون مرزی از ثبت سفارش و ترخیص کالا تا واردات از مناطق آزاد ، حق العمل کاری در گمرک و صادرات کالاهای مجاز را در بردارد . ورود و صدور کالا برای کلیه تجار آزاد نیست و تاجری می تواند اقدام به ورود و صدور کالا نماید که دارای کارت بازرگانی باشد .
* واردات از مناطق آزاد
* صادرات کلیه کالاهای مجاز بازرگانی
* صدور ویزای تجاری
* صدور گواهی مبدأ
* عضویت در اتاق بازرگانی
* ارتباط با تجار خارجی
* مبادله اطلاعات تجاری در سطح جهان
* شرکت در نمایشگاه های ملی و بین المللی داخلی و خارجی
* اقدام به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری
* اقدام به حق العمل کاری در گمرک
* ثبت سفارش و ترخیص کالا
طبق ماده یک آیین نامه مربوط به صدور کارت بازرگانی ، اشخاص حقیقی یا حقوقی که در ایران به امور بازرگانی و صنعتی و معدنی و خدمات مربوطه اشتغال دارند ، می توانند با رعایت شرایط‌زیر و با در دست داشتن کارت عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تقاضای صدور کارت بازرگانی از وزارت بازرگانی در تهران و ادارات کل بازرگانی در شهرستان ها بنمایند .
1- داشتن حداقل 24 سال تمام
2- داشتن محل کسب
3- داشتن حداقل سه سال سابقه کار در امور بازرگانی یا داشتن مدارک تحصیلی در رشته تجارت با ارائه مدرک مثبته که به گواهی اتاق بازرگانی و‌صنایع و معادن ایران رسیده باشد .
4- آشنایی به مقررات گمرکی ، پولی ، مالی و اداری کشور و مقررات تجارت خارجی
5- داشتن صلاحیت مالی ، اخلاقی و اجتماعی با تأیید یکی از بانک های طرف معامله و ارائه برگ عدم سوء پیشینه
6- دارا بودن سرمایه مناسب با رشته فعالیت و یا داشتن سرمایه و اعتبار بانکی
7- داشتن دفاتر پلمب شده و ارائه اظهارنامه ثبتی
8- سپردن تعهد در مورد تبعیت از سیاست کلی وزارت بازرگانی و رعایت کامل ضوابطی که در مواقع خاص از طرف دولت و یا وزارت بازرگانی از‌لحاظ تعیین خط مشی سیاست بازرگانی و ممنوعیت ورود و صدور کالا اعلام گردد .
9- سپردن تعهد مبنی بر استفاده سالم امور تجاری از کارت بازرگانی
10- ارائه رسید تسلیم اظهارنامه مالیاتی سال قبل برای متقاضیان تمدید کارت بازرگانی
طبق ماده 2 آیین نامه مربوط به صدور کارت بازرگانی ، شرکت ها و اتحادیه ها و سندیکا ها و شورا های صنفی و مؤسسات تولیدی که در ایران به ثبت رسیده اند ، با رعایت شرایط زیر می توانند تقاضای کارت بازرگانی نمایند :
1- شرکت های متقاضی کارت بازرگانی باید دارای شرایط مندرج در قسمت الف باشند .
2- ارائه پروانه کار و اقامت معتبر از مراجع ذیصلاح برای اتباع خارجی
3- تأیید صلاحیت مدیران خارجی از طریق سفارتخانه کشور متبوعشان
4- در صورتی برای مدیران عامل شرکت های خارجی که در ایران به ثبت رسیده اند کارت بازرگانی صادر می شود که متقابلاً کشور متبوع آنان این‌حق را برای ایرانیان محفوظ بدارد .
5- طبق تبصره 2 ماده 6 آیین نامه ، شرکت های تولیدی که در شهرستان ها دارای مدیر شعبه مستقل باشند ؛ مدیر شعبه مستقل می تواند درخواست کارت بازرگانی نماید .
طبق ماده 3 آیین نامه مربوط به صدور کارت بازرگانی ، مدارک مورد نیاز و تشکیل پرونده برای متقاضیان کارت بازرگانی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تنظیم و برای رسیدگی نهایی به وزارت بازرگانی ارسال می شود .
طبق ماده 4 آیین نامه ، مدت اعتبار کارت بازرگانی 5 سال از تاریخ صدور می باشد ؛ مشروط بر اینکه همه ساله عضویت دارنده کارت از طرف اتاق بازرگانی و صنایع و معادن نیز تأیید و به وزارت بازرگانی اعلام شود .
براساس ماده 1 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ، اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه ، فن ، فناوری ، صنعت و مانند آنها حل می نماید .
طبق ماده 2 قانون فوق الذکر ، اختراعی قابل ثبت است که دارای ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد .
ابتکار جدید : آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد .
کاربرد صنعتی اختراع : از نظر صنعتی ، اختراعی کاربردی محسوب می شود که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد .
براساس ماده 3 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ، گواهینامه اختراع ، سندی است که اداره مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری بهره مند شود .
طبق ماده 5 ، نحوه ی ذکر نام مخترع در گواهینامه اختراع و نحوه تعلق حق اختراع ثبت شده به شرح زیر است :
الف) حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به مخترع تعلق دارد .
ب) اگر افرادی به صورت مشترک اختراعی کرده باشند ، حقوق ناشی از اختراع مشترکاً به آنان تعلق می گیرد.
ج) هرگاه دو یا چند نفر ، مستقل از دیگری اختراع واحدی کرده باشند ، شخصی که اظهارنامه اختراع خود را زودتر تسلیم کرده و یا در صورت ادعای حق تقدم هر کدام بتوانند اثبات کنند که در تاریخ مقدم اظهارنامه خود را به صورت معتبر تسلیم کرده اند ، مشروط بر اینکه اظهارنامه مذکور مسترد یا رد نگردیده یا مسکوت گذاشته نشده باشد ، حق ثبت اختراع را خواهند داشت .
د) حقوق ناشی از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و در صورت فوت صاحب حق به ورثه او منتقل می شود.
هـ) در صورتی که اختراع ناشی از استخدام یا قرارداد باشد ، حقوق مادی آن متعلق به کارفرما خواهد بود ، مگر آنکه خلاف آن در قرارداد شرط شده باشد .
و) نام مخترع در گواهینامه اختراع قید می شود ؛ مگر اینکه کتباً از اداره ، مالکیت صنعتی درخواست کند که نامش ذکر نشود . هرگونه اظهار یا تعهد مخترع مبنی بر اینکه نام شخص دیگری به عنوان مخترع قید گردد ، فاقد اثر قانونی است .
الف) کشفیات ، نظریه های علمی ، روش های ریاضی و آثار هنری
ب) طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی
ج) روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان یا حیوان
د) منابع ژنتیک و اجزای ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیند های بیولوژیک تولید آنها
هـ) آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد .
و) اختراعاتی که بهره برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق‌حسنه باشد .
الف) در خصوص ثبت اختراع یک نوبت آگهی منتشر کند .
ب) گواهینامه ثبت اختراع را صادر کند .
ج) رونوشت گواهینامه ثبت اختراع را بایگانی و پس از دریافت هزینه تعیین شده ، اصل آن را به متقاضی تسلیم کند .
د) به درخواست دارنده گواهینامه اختراع ، تغییراتی را در مضمون و نقشه های اختراع ، به منظور تعیین حدود حمایت اعطا شده انجام دهد ، مشروط بر اینکه در نتیجه این تغییرات ، اطلاعات مندرج در گواهینامه اختراع ازحدود اطلاعات مذکور در اظهارنامه اولیه ای که اختراع براساس آن ثبت شده است ، تجاوز نکند .
طبق ماده 20 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ، هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگ ها و یا بدون آن ، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد ، طرح صنعتی است . در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد .
طبق ماده 52 این قانون ، ثبت کلیه موضوعات مالکیت صنعتی ، اعم از طرح صنعتی ، اختراع ، علامت ، علامت توسط اداره مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام می شود .
طبق ماده 21 ، طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد .
زمانی طرح صنعتی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر ، قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد . همچنین طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد .
طبق ماده 28 قانون ، حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی ، مدت اعتبار و تمدید آن به شرح زیر است :
الف) بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد ، توسط اشخاص ، مشروط به موافقت مالک آن است .
ب) بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است از : ساخت ، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی
ج) مالک طرح صنعتی ثبت شده ، می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند (ب) این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاً موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد ، در دادگاه اقامه دعوی نماید .
طبق بند (د) ماده 28 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ، مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود . این مدت را می توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط ، تمدید نمود . پس از انقضای هر دوره که از پایان دوره شروع می شود ، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تأخیر در نظر گرفته خواهد شد .
1- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند .
2- طرح های حاوی نماد ها یا نشان های رسمی
3- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
طبق ماده 30 قانون ثبت اختراعات و طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 :
الف) علامت یعنی هر نشان قابل رویتی که قادر باشد کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز کند .
ب) علامت جمعی به معنای هر نشان قابل رویتی که با عنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود و بتواند مبدأ و یا هرگونه خصوصیات دیگر مانند کیفیت کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی را که از این نشان تحت نظارت مالک علامت ثبت شده جمعی استفاده می کنند متمایز سازد .
ج) نام تجارتی یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص کننده کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی از همدیگر است.
علامت تجاری یا برند ، علامت یا نشانی است که برای شناسایی کالاها یا خدمات فروشنده و متمایز کردن این کالاها یا خدمات رقبا به کار می رود .
طبق ماده 32 قانون فوق ، علامت تجاری یا برند در موارد زیر قابل ثبت نمی باشد :
الف) نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد .
ب) خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد .
ج) مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند .
د) عین یا تقلید نشان نظامی ، پرچم ، یا سایر نشان های مملکتی یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور ، سازمان های بین الدولی یا سازمان هایی که تحت کنوانسیون های بین المللی تأسیس شده اند ، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزای آن علامت تجاری باشد ؛ مگر آنکه توسط مقام صلاحیت دار کشور مربوط یا سازمان مربوطه اجازه استفاده از آن صادر شود .
هـ) عین یا به طرز گمراه کننده ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد ؛ که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است .
و) عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد ؛ مشروط بر آنکه عرفاً میان استفاده از علامت تجاری و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد .
ز) عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود .
طبق ماده 40 قانون ، حقوق ناشی از ثبت علامت تجاری عبارتند از :
الف) استفاده از هر علامت تجاری که در ایران ثبت شده باشد ، توسط هر شخص غیر از مالک علامت ، مشروط به موافقت مالک آن می باشد .
ب) مالک علامت تجاری یا برند ثبت شده می تواند ، علیه هر شخصی که بدون موافقت وی از علامت استفاده کند و یا شخصی که مرتکب عملی شود که عادتاً منتهی به تجاوز به حقوق ناشی از ثبت علامت گردد ، در دادگاه اقامه دعوی نماید . این حقوق شامل موارد استفاده از علامتی می شود که شبیه علامت ثبت شده است و استفاده از آن برای کالا یاخدمات مشابه ، موجب گمراهی عموم می گردد .
ج) حقوق ناشی از ثبت علامت تجاری ، اقدامات مربوط به کالاها و خدماتی را که توسط مالک علامت یا با موافقت او به کشور وارد و در بازار ایران عرضه می گردد ، شامل نمی شود .
